Giới thiệu

Đờn ca tài tử là một loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng, là sản phẩm văn hóa phi vật thể của miền Nam Việt Nam; vừa mang tính bác học, vừa mang tính dân gian, được cải biên từ Nhã nhạc cung đình Huế, và sáng tác mới theo âm hưởng dân ca, hát đối, hò vè của vùng đất Nam Bộ. Đờn ca tài tử là tinh hoa của nghệ thuật dân tộc, gắn bó với đời sống của người dân Nam Bộ từ những ngày đầu mở đất; là hơi thở, là tiếng lòng, là sức sống mãnh liệt của những con người trọng nghĩa khinh tài, đậm tính nhân văn của vùng sông nước giàu hoa trái và trí dũng miền Nam. 

Trải qua thời gian, nghệ thuật đờn ca tài tử luôn cho thấy một sức sống bền lâu, lan tỏa khắp các miền quê; thể hiện tâm hồn phóng khoáng, tình yêu quê hương đất nước, con người của vùng đất phương Nam. Đờn ca tài tử là hoạt động văn hoá tinh thần, đóng vai trò quan trọng trong các nghi thức, nghi lễ văn hoá cộng đồng, phản ánh phong cách sống của đồng bào Nam Bộ. Đờn ca tài tử còn là hoạt động mang tính gắn kết, thể hiện sự hoà hợp với nhau giữa các dân tộc, các cá nhân, và cả cộng đồng, để cùng nhau hợp tác và phát triển văn hoá bền vững.

Ngày 05/12/2013, Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã công nhận Đờn ca tài tử Nam Bộ là di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại, trở thành một danh hiệu UNESCO ở Việt Nam có vùng ảnh hưởng lớn với phạm vi 21 tỉnh thành phía Nam. Nghệ thuật đờn ca tài tử là một viên ngọc cần được bảo tồn và phát huy, nhằm góp phần tăng thêm sức mạnh văn hoá truyền thống của vùng Nam bộ nói riêng, và văn hoá dân tộc Việt Nam nói chung.

Ngày 05/12/2013, Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã công nhận Đờn ca tài tử Nam Bộ là di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại với danh hiệu UNESCO ở Việt Nam có vùng ảnh hưởng lớn nhất (phạm vi 21 tỉnh thành phía Nam Việt Nam). Tuy vậy, Đờn ca tài tử Nam Bộ đang ngày càng trên bờ vực thất truyền do rất nhiều nguyên nhân, nhưng lớn nhất chính là sự thiếu hụt nguồn nhân lực trẻ tiếp nhận bảo tồn và phát triển giá trị của di sản quý báu này.
Trên cơ sở bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống của đờn ca tài tử, ngày 07/4/2022, Trung tâm UNESCO Bảo tồn và Phát triển Đờn ca tài tử Nam Bộ được thành lập theo Quyết định số 12/QĐ-LH của Chủ tịch Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam. Trung tâm mang trong mình sứ mệnh bảo tồn loại hình nghệ thuật dân gian của vùng đất Nam Bộ, phát triển và phổ biến giá trị tinh thần đặc biệt này trên mọi miền Tổ quốc; đồng thời hướng đến mục tiêu mang đờn ca tài tử ra quốc tế, đặc biệt là đến với những người con Việt Nam xa xứ đã lâu không được tiếp xúc với nền văn hóa truyền thống dân tộc.

Tập hợp những con người với lòng yêu mến mãnh liệt và mong muốn bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống của dân tộc, kết nối cộng đồng và phát triển giao lưu văn hóa quốc tế, Trung tâm UNESCO Bảo tồn và Phát triển Đờn ca tài tử Nam Bộ hoạt động với tôn chỉ tự nguyện tham gia đóng góp vì mục tiêu, lý tưởng của UNESCO; góp phần thực hiện chiến lược phát triển con người, tăng cường liên kết xã hội, nâng cao nhận thức cho cộng đồng về vai trò của các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống, các hoạt động kết nối, trải nghiệm, tương tác đem lại lợi ích cho xã hội.
Với những giá trị hiện hữu và tầm vóc của một di sản văn hoá thế giới đã được UNESCO công nhận, đờn ca tài tử chính là tài nguyên vô giá để khai thác triệt để, và nâng cao giá trị du lịch của Việt Nam, đặc biệt là ở vùng du lịch phía Nam, nơi loại hình nghệ thuật này hình thành và phát triển. Vì lẽ đó, Trung tâm UNESCO Bảo tồn và Phát triển Đờn ca tài tử Nam Bộ còn mang sứ mệnh xúc tiến các hoạt động du lịch theo hướng khai thác giá trị dân gian thuần tuý, và giá trị tinh thần quý báu của loại hình nghệ thuật được xem là “báu vật” của miền Nam Việt Nam.